Als we allemaal doen waar we het best in zijn, dan vullen we elkaar heel goed aan

Vroeger wilde ik bij de politie, maar door overgewicht en stotteren kwam ik niet door de derde screening. Mijn mentor stelde toen voor dat ik verpleegkundige kon worden, maar dat zag ik mezelf niet doen. Dus pakte ik er een beroepenboek bij, bladerde dat door en kwam oefentherapie tegen. Je kon de opleiding tot oefentherapeut volgen in Den Dolder en dan later een eigen praktijk beginnen. Deze opleiding leek me een leuke uitdaging en de mogelijkheid om later met andere paramedici samen te werken stond me ook aan, dus schreef ik me in.

De opleiding was bijzonder. We moesten voor de toelating in bikini oefeningen doen en daarna ook tijdens de opleiding zelf, zodat de spieren goed zichtbaar waren. Door al die oefeningen zelf zo vaak te doen, ervaarden we welke spieren je daarbij gebruikt. Van een zithouding naar bukken, ademhaling, ontspanning, het kwam allemaal aan bod. Daarin zit ook gelijk de kracht van oefentherapeuten. Cliënten leren bij ons hoe zij anders kunnen bewegen en wat zij anders kunnen doen in het dagelijks leven, om zo zelf hun klachten positief te beïnvloeden.

Samenwerking is belangrijk

Oefentherapeuten richten zich op bewustwording van houding en beweging in de breedste zin van deze woorden in het dagelijks leven. Waar fysiotherapeuten bijvoorbeeld zich meer richten op herstel en behandeling van blessures of lichamelijke klachten. Voor een chronische blessure kan een oefentherapeut veel doen. Als we allebei doen waar we het best in zijn, dan vullen we elkaar heel goed aan.

Dat gaat twee kanten op. In onze praktijk in Sneek hebben we bewust geen trainingszaal, daarvoor verwijzen we cliënten naar de fysiotherapeut. Na onze behandeling kunnen cliënten weer werken aan spierkracht, door anders te bewegen. Ons doel is om mensen eerst thuis minder last te laten hebben van hun klachten, daarna op hun werk en bij het sporten. Wel leggen we hier al de basis daarvoor. Zo komt een bukhouding ook terug bij verschillende sporten. Zodra men die bukbewegingen goed kan doen, kunnen ze weer gaan trainen op kracht, eventueel samen met de fysiotherapeut. Dat is onze visie: eerst minder pijn, anders bewegen en dan pas spierkracht trainen.

Ik heb acht jaar lang een ruimte gehuurd bij een fysiotherapiepraktijk in Sneek. Daar boekte ik samen met een manueel therapeut heel mooie resultaten bij cliënten met hoofdpijn en schouderklachten. Verder kregen we de samenwerking daar helaas minder goed van de grond. Dat was heel jammer, dus ben ik mede daardoor hier gestopt. Als paramedici willen we graag samenwerken, maar dan moeten we ook rekening houden met factoren zoals het aantal behandelingen dat men vanuit een aanvullende verzekering vergoed kan krijgen. Als iemand zes behandelingen vergoed krijgt en al vier keer bij de fysiotherapeut is geweest, heb ik slechts twee behandelingen over voor een motorisch leerproces. Dat is simpelweg onhaalbaar.

Veel ervaring in het vak

Toen de bacheloropleiding voor kinderoefentherapeuten verplicht werd gesteld ben ik dit gaan doen. Hierdoor beschikte ik over meer kennis over de wetenschappelijke kant van ons vak en kon ik nog meer evidence-based behandelen. Ook kwam ik hier mijn huidige collega Marika tegen, met wie ik nu een praktijk in Sneek heb. Hier zien we cliënten met alle denkbare klachten. Hyperventilatie, chronische pijn, bekkenklachten, er is eigenlijk niets waar we op het gebied van houding en beweging niet bij kunnen helpen. Ook al is het alleen maar om door te verwijzen naar een arts of collega paramedicus. Onze oudste cliënt is
op dit moment 93, de jongste is 2,5. Dat kan omdat we al zoveel ervaring hebben in ons vak. Zelf doe ik dit al ruim 35 jaar en in die tijd heb ik van alles gedaan.

Ik ben heel enthousiast en gedreven. De ontwikkelingen in de zorg gaan heel snel. Je kunt mijns inziens niet even vijf jaar uit het vak gaan, dan loop je achter. Door de jaren heen heb ik allerlei bijscholingen gevolgd, waaronder over slaapoefentherapie, chronische pijn, artrose en FNS, en de hbo-opleiding kinderoefentherapie en psychosomatiek. Ik ben coördinator van het Netwerk Chronische Pijn in Friesland en ben lid van verschillende netwerken en intercollegiale overleggen. Er gaat veel tijd zitten in alles wat ik doe, maar gelukkig vind ik mijn vak ontzettend leuk. Ik zie mensen die dingen niet meer kunnen en mede daarom denken dat er iets mis is. Dan is het zo fijn dat ik met mijn kennis en kunde het gesprek aan kan gaan en inzichten kan geven in wat de cliënt door anders te bewegen zelf kan doen om de klachten te verminderen.

Onze ervaring is dat een actief betrokken cliënt met discipline veel kan bereiken. En andere cliënten help ik met het tegenovergestelde, namelijk accepteren dat bepaalde dingen niet meer kunnen. Tachtigjarigen willen bijvoorbeeld nog alles doen wat ze tien jaar geleden konden doen. Wij laten hun dan zien dat er nog veel mogelijk is door dingen anders aan te pakken. Het mooie aan mijn vak is dat je mensen bewust kunt maken van de gevolgen van hun houding- en beweeggedrag in de breedste zin van het woord, waardoor ze veel meer geneigd zijn om dit aan te passen en het geleerde toe te passen in het dagelijks leven. Oefentherapie kan veel voor je doen, maar daarvoor moet je zelf ook aan de slag. Wil je graag weer in beweging komen? Ga dan naar een oefentherapeut. Als je gemotiveerd bent kunnen wij bij heel veel klachten helpen.

Durf cliënten naar een ander door te sturen

Ik wil andere paramedici iets meegeven: durf cliënten naar een ander door te sturen. Het gaat erom dat het beter met hen gaat. Soms ben jij degene die dat het best kan doen, soms is een cliënt beter geholpen bij een andere paramedicus. Neem bijvoorbeeld een cliënt met bewegingsangst door chronische pijn. Een oefentherapeut die lid is van het landelijke Netwerk Chronische Pijn heeft de kennis en kunde om hierbij goed te kunnen ondersteunen. Het NCP is sinds 2024 ook onderdeel van VvOCM wat ook weer erkenning geeft aan de expertise van oefentherapeuten op het gebied van chronische pijn. Wanneer na zes behandelingen met massage, dry needling of manuele therapie de klachten na een tijdje weer terugkeren, dan is een verwijzing naar een oefentherapeut absoluut aan te raden. Een psycholoog of praktijkondersteuner kan met gesprekken stappen zetten om beweegangst weg te nemen, maar een samenwerking met een psychosomatisch oefentherapeut kan hierbij hele mooie resultaten boeken.

Elke beroepsgroep heeft zijn eigen kracht, zorg dat je die van elkaar kent en weet wanneer een ander misschien meer voor je cliënt kan betekenen. Die eerlijkheid waarderen mensen en dat levert je op termijn nieuwe cliënten op die jij het beste kan behandelen. Wanneer we samenwerken boeken we de beste resultaten ten behoeve van de cliënt. Daar doen we het voor.